Voor we een aantal argumenten voor de viering van de zondag gaan bespreken, wijzen wij u graag op het volgende:

Op de achterkant van “Van Sjabbat naar Zondag” van Samuele Bacchiocchi staat:
Wanneer, waar en waarom kwam de Zondag op als dag van eredienst in plaats van de Sjabbat? Om hierop een antwoord te vinden, studeerde Samuele Bacchiocchi vijf jaar aan de faculteit Kerkgeschiedenis van de Pontificia Universitas Gegroriana in Rome, waar hij toegang had tot de oudst beschikbare documenten aangaande deze materie. Dit boek is een verkorte uitgave van de dissertatie van de schrijver over dit historische onderzoek. Hierin komt naar voren dat de verandering van Sjabbat naar Zondag in de eerste eeuw na de dood en opstanding van Christus plaatsvond in de Kerk te Rome. Het was het gevolg van een samenspel van joodse, heidense en christelijke factoren. In Rome vooral was er sprake van diepgaande anti-judaïstische gevoelens. Ook onderdrukkende Romeinse maatregelen tegen de Joden, de zonaanbidding en zekere theologische motieven maakten deel uit van het samenspel der factoren. Met de omzetting van de Sjabbat naar de zondag vond er ook een verandering  plaats in de ware betekenis, het gezag en de beleving van deze dag van rust en aanbidding. Dit is een standaardwerk over de vroege geschiedenis van de zondag.

=========

Samuele Bacchiocchi schets in grote lijnen het volgende beeld:
Een van de redenen, dat de heidense christenen te Rome zich afkeerden van de Sjabbat, was, dat de Joden deze rustdag hadden belast met een veelheid van wetten en wetjes over, wat wel en niet mocht op de Sjabbat. Samuele Bacchiocchi noemt een getal van 1512. Op deze manier kwam er van de oorspronkelijke bedoeling van de Sjabbat natuurlijk niets meer terecht. Een van de dingen, die Jezus in zijn leven en leer deed, is de oorspronkelijke bedoeling van de Sjabbat weer onder de aandacht brengen.
De christelijke gemeente te Jeruzalem bestond tot het jaar 135 voornamelijk uit en werd voornamellijk geleid door Joden, die trouw waren aan de oudtestamentische wetten. In de jaren negentig van de eerst eeuw werd in de synagoge een stukje in het gebed ingevoerd, dat de christenen vervloekte. Een bewijs, dat in die tijd de christenen nog met de Joden de synagoge bezochten. Aangezien alle aanwezigen konden worden opgeroepen om het gebed uit te spreken, kregen de christenen een probleem. Na het jaar 135, toen de stad Jeruzalem opnieuw werd verwoest en de Joden verboden werd de stad te betreden, verloor de christelijke gemeente te Jeruzalem haar invloed.

Maar in Rome was de situatie geheel anders.
Daar werd in het jaar 70 al onderscheid gemaakt tussen Joden en christenen. Reeds in het jaar 95 had de heidens-christelijke gemeente te Rome de leidinggevende rol naar zich toegetrokken. In zijn brief aan de Romeinen in 115 erkent Ignatius al deze leidende positie.
Vanwege het blijvende verzet van de Joden tegen het verlies van hun onafhankelijkheid als volk werden de Romeinen geïrriteerd en gingen ze de Joden vervolgen. Onder invloed hiervan ontstond er bij de heidense christenen, vooral te Rome, de neiging om zich te profileren als een aparte gemeenschap, die zich onderscheidde van de Joden.
Bovendien kwam er onenigheid tussen de Joden en de heidense christenen ovre leerstellige punten. Nadat de laatsten zich van het judaïsme en daarmee o.a. van de Sjabbat hadden afgekeerd, zochten zij een nieuwe dag van eredienst. Omdat de heidenen in die tijd langzameerhand overgegaan waren op de zonaanbidding met de daaraan verbonden viering van de zondag als feestdag, leek het de heidens-christelijke gemeente te Rome een goed idee om met de heidenen de zondag te gaan vieren. Bovendien gebruikt de Bijbel de zon als symbool voor Christus en het evangelie. Door een vermenging van gedachten als “Christus is het licht der wereld”, “de zon brengt het licht” en “de zon als symbool voor Christus” kwamen de heidense christenen tot een verklaring van het aannemen van de zondag als de dag van aanbidding.
In die periode werden er allerlei documenten geschreven om het loslaten van de Sjabbat te rechtvaardigen.
Hoe dan ook: Wie vieren de zondag, Pasen en Pinksteren op zondag en Kerstfeest op het heidense zonnewendefeest (25 december) omdat de bisschop van Rome dat zo heeft doorgedrukt.
Alle argumenten voor de zondag zullen moeten worden bekeken in het licht van deze historische achtergrond.

=============

Argumenten voor de zondag?

• Bijna alle christenen vieren de zondag, dus laat de rest het ook maar gaan doen. Onze reactie: Aangezien het bij het dienen van God in de eerste plaats gaat om de waarde van het Woord, de Heilige Schrift, is dit geen geldig argument. 
• In een reeks in “Reformanda” in 1999 werd aangedragen, dat de gebeurtenissen op de opstandingsdag en een week later bewezen, dat Jezus zelf de viering van de zondag en het houden van een kerkdienst op die dag zou hebben ingesteld. Onze reactie: Als dit de bedoeling van Jezus was, zouden de discipelen en apostelen ook direct de zondag zijn gaan vieren. Waar godsdienstige bijeenkomsten worden vermeld in het Nieuwe Testament, spreekt de Bijbel echter over bezoeken aan de synagoge en gebedsdiensten op Sabbat. Socrates (ca 385-445) schrijft: Want hoewel bijna alle kerken in de wereld de heilige gebeurtenissen op de sabbat van elke week vieren, weigeren desondanks, op grond van de een of andere oude traditie, de christenen van Alexandrië en Rome dat te doen. Sozomen, die in dezelfde tijd leefde, schrijft: Dat de mensen in Constantinopel en in verschillende andere plaatsen, zowel op de zondag als op de sabbat samenkomen, een gebruik dat men noch te Rome, noch te Alexandrië heeft. Maar de geschiedenis toont aan, dat er in het gehele christelijke tijdperk altijd sabbatvierders geweest zijn.
• De avondbijeenkomst, waarbij Paulus een toespraak houdt tot na middernacht, is een avondmaalsviering op de eerste dag der week. Onze reactie: Volgens de Joodse dagindeling begint de eerste dag der week, als op de sabbat de zon onder gaat. De afscheidsmaaltijd wordt daarom gehouden op zaterdagavond en loopt door tot in de nachtelijke uren, terwijl Paulus op zondag vertrekt. Paulus stimuleert hier zeker niet de viering van de zondag. Het is bovendien, gezien het tijdstip, twijfelachtig, of het hier over een avondmaalsviering gaat. Zie de pagina “Zes populaire zondagsteksten”
• Het visioen van Johannes in Openbaring 1:10 was op de dag des Heeren, dus op zondag. Onze reactie: Voor de betekenis van de term “dag des Heeren” zie de pagina “Zes populaire zondagsteksten”. Bovendien maakt Jezus de opmerking, dat Hij Heer is, ook over de Sabbat en dus niet over de eerste dag der week. (o.a. Matth. 12:8).
• De Sabbat was alleen voor de Joden onder de Oud Testamentische wetgeving, maar wij zijn onder de genade. Onze reactie: Ook dit argument gaat niet op, want de Sabbat is ingesteld bij de schepping. Het scheppingsverhaal is ook de enige verklaring voor de indeling van de dagen in periodes  van zeven (zes plus een rustdag). Bovendien sluit de genade de Wet niet uit. (zie Romeinen 5:12 – 6:14).
• Jezus heeft de wet vervuld, dus wij hoeven ons niet meer aan de Tien Geboden te houden en dus geen Sabbat meer te vieren. Onze reactie: Jezus zegt in de bedoelde tekst:Meent niet, dat Ik gekomen ben om de wet en de profeten te ontbinden. Ik ben niet gekomen om te ontbinden, maar om te vervullen. (Groot Nieuws Bijbel zegt:”om ze hun volle betekenis te geven”). In tegendeel, zelfs geen komma of leesteken zal aan de wet veranderen.

Als de Tien Geboden niet meer gelden, mogen wij ook stelen, liegen, doodslaan en ga zo maar door. Wat Jezus bedoelt met de term “vervullen”, is in ieder geval niet “ongeldig verklaren”. Jacobus schrijft in hoofdstuk 2:9 “Indien gij echter de koninklijke wet vervult naar het schriftwoord:Gij zult uw naaste liefhebben als uzelf, dan doet gij wel”. Hier betekent vervullen zeker gehoorzamen. Wat Jezus met zijn kruisdood wel heeft vervuld in de betekenis van overbodig gemaakt is de oudtestamentische tempeldienst en de daarbij behorende offers. Jezus is immers onze ware Hogepriester in de ware Tempel  (Hebreeën 7 t/m 10) en bovendien het ware Paaslam. (1 Cor. 5:7)

• In de eerste eeuwen werd beweerd, dat omdat er acht mensen uit de ark werden gered en een kind op de achtste dag werd besneden, de christenen de achtste dag der week, die ook de eerste is, moeten vieren. Onze reactie:  De zwakte van dit argument is overduidelijk. Echt zorgvuldig is deze gang van zaken niet.
• Later in de kerkgeschiedenis werd het volgende beweerd: Omdat op de eerste dag der week het licht is geschapen en omdat Christus op die dag opstond, vieren wij die dag. Onze reactie: Dat dit geen werkelijk Schriftuurlijk argument is, is iedereen duidelijk Zie ook punt 2. 
• Na de opstandingsdag verschijnt Christus steeds op de eerste dag der week. Onze reactie: Christus verschijnt op de opstandingdag en een week later op de eerste dag der week. Wanneer de andere verschijningen zijn, is niet duidelijk. Maar hoe dan ook. In de tijd, dat het het Nieuwe Testament werd geschreven, einde van de eerste eeuw, vierden de chrtistenen nog steeds met de Joden de sabbat. De opstanding van Christus op de eerste dag der week is dus voor de christenen geen reden om op die dag een kerkelijke bijeenkomst te houden.
• In de Decaloog wordt gesproken over de zevende dag en niet over de zevende dag der week. Als iemand elke zevende dag sabbat viert, kan dat dus ook bijvoorbeeld op een woensdag zijn. Onze reactie: De instelling van de week in zes dagen plus de sabbat stamt uit Genesis 1,2. Daar is de week ingesteld, waarbij duidelijk wordt vermeld, dat God de zevende dag heiligde. De zevende dag waarvan? Van de week. Bovendien heet in veel talen onze “zaterdag” nog steeds “sabbat”, waarmee nog eens aangeduid wordt, welke van de zeven dagen van de week de sabbat is: Grieks: sabbato; Hebreeuws: sjabbat; Italiaans: sabato; Kroatisch: subota; Macedonisch: cabota; Papiaments (Arubaans): sábado; Portugees: sábado; Sloveens: sobota.
• In  Johannes 19:30 staat: Toen Jezus dan van de zure wijn genomen had, zeide Hij: Het is volbracht! En Hij boog het hoofd en gaf de geest. Voorstanders van de viering van de zondag verwijzen vaak naar deze tekst om hun keuze voor de eerste dag der week als rustdag te onderbouwen. Onze reactie: Wat Jezus volbracht heeft, is het openen van de weg van de zondaar tot de Vader, omdat Die de zondaar, die Jezus accepteert als Verlosser, ziet als bekleed met de gerechtigheid van Christus. Maar om dan te stellen, dat de christenen de Wet niet meer hoeven te houden, is absurd en onzinnig. Geen enkele maatschappij kan zonder wetten. Ook het Koninkrijk van God niet. Bovendien: Als God zijn wetten aan kon passen aan het gedrag van de mens, had Christus niet hoeven sterven voor de overtreding daarvan. Juist de kruisdood van Christus toont aan, dat de wet blijvend van kracht is. Paulus vraagt in Romeinen 3:31 Stellen wij dan door het geloof de wet buiten werking? Het antwoord is glashelder: Volstrekt niet, veeleer bevestigen wij de wet. In Romeinen 7:12 stelt Paulus: Zo is dan de wet heilig, en ook het gebod is heilig en rechtvaardig en goed. Johannes 14:15: Wanneer gij Mij liefhebt, zult gij mijn geboden bewaren; Johannes 14:21: Wie mijn geboden heeft en ze bewaart, die is het,  die Mij liefheeft; en wie Mij liefheeft, zal geliefd worden door mijn Vader en Ik zal hem liefhebben em Mijzelf aan hem openbaren; idem vers 24: Wie Mij niet liefheeft bewaart mijn woorden niet; en het woord, dat gij hoort, is niet van Mij, maar van de Vader, die Mij gezonden heeft.
• In de tempel, die werd gebouwd na de terugkeer uit Babylon, waren de ark des verbonds en daarmee de stenen tafelen met de Tien Geboden niet meer aanwezig. Bovendien belooft God ons in Jeremia 31:33: Maar dit is het verbond, dat Ik met het huis van Israël sluiten zal na deze dagen, luidt het woord des Heren: Ik zal mijn wet in hun binnenste leggen en die in hun hart schrijven, Ik zal hun tot een God zijn en zij zullen mij tot een volk zijn. Volgens iemand, met wie wij gecorrespondeerd hebben, betekent dit, dat na de kruisdood de christenen vrijgesteld zijn van de oudtestamentische wetten. Zij noemde o.a. Het niet eten van varkensvlees. Dat uit Nehemia 13 juist een grote ijver voor de wet van Nehemia na de terugkeer uit Babylon blijkt, maakt de briefschrijfster niet uit, omdat dit volgens haar betrekking heeft op het Oude Testament. Onze reactie: Als God zijn wetten in ons hart schrijft, is dat toch juist, opdat wij ze gehoorzamen? Ook dit argument is dus zeker niet het resultaat van zorgvuldige uitleg van de Bijbel.
• Ignatius schrijft in het jaar 115 in een brief aan de gemeente in Magnesia: Indien zij leefden onder een oude toestand tot nieuwe verwachting zijn gekomen en daarom de sabbat niet meer houden, maar de dag des Heren in acht nemen waarop ons leven opbloeide door Hem en zijn dood. Onze ractie: Nadat de heidense christenen hadden gebroken met de Joden en het Judaïsme, dus ook met de sabbat, heeft men allerlei voorwendselen naar voren gebracht om het loslaten van de sabbat en het aanvaarden van “de dag van aanbidding van de zon” te rechtvaardigen. Samuele Bacchiocchi bespreekt in “Van Sjabbat naar Zondag” deze brief van Ignatius. Hij verwijst o.a. Naar de uitspraak van Kenneth A. Strand over deze brief: In het oudste bestaande Griekse manuscript staat “des Heren leven”. Het gaat dus helemaal niet over “des Heren dag”, maar over “des Heren leven”. Ignatius vergelijkt de sabbattistische manier van leven met de nieuwe manier van leven van de christenen. De brief gaat dus helemaal niet over de vraag sabbat of zondag. Toch veroordeelt Ignatius het leven als Joden voor de christenen. 
• De eerste christenen, dus onder de Romeinen, kenden ook “de dag van de keizer”. En wij hebben “koniginnedag” Onze reactie: Dat wij “Koniginnedag” hebben, is geen enkele reden om de eerste dag der week “dag des Heren” te gaan noemen en die wekelijks te vieren. Bovendien is het ons inziens onbekend of de “dag van de keizer” een wekelijkse, maandelijkse of jaarlijkse dag was.
• Het is een menselijke wet, dat veranderingen bij mensen vaak een inloopperiode nodig hebben. Dat zou ook wel van toepassing kunnen zijn bij onze optie “van sabbat naar zondag”. Onze reactie: Dat is zeker van toepassing op de overgang naar de viering van de zondag. Jammer alleen, dat deze overgang begeurd is op gezag van een mens. Namelijk de mens, die zich ten onrechte “Stedehouder van Christus” noemt. Het is een stukje Bijbelse ironie, dat juist deze titel de getalswaarde 666 (Openbaring 13:18) heeft.

Heel veel oprechte gelovigen vieren, omdat hun kerk dit leert, de eerste dag der week. Maar hoeveel respect wij voor hen ook kunnen opbrengen, de onderstaande zin blijft recht overeind:

Alle diep gewortelde kerkelijke traditie ten spijt, geeft de Bijbel ons inziens geen enkele rechtvaardiging voor de viering van de wekelijkse rustdag op zondag en voor het vieren van Pasen en Pinksteren op de eerste dag der week.

Wie daarover een paar goede boeken wil lezen, verwijzen wij graag naar “Van Sjabbat naar Zondag”  en “het Messias Mysterie”.
(zie Boekentafel en dan Aanbevolen boeken en DVD’s)
Voor een uitwerking van Daniël en Openbaring zie Studiemateriaal en dan Maranatha